Uyuşmazlıklar arabulucuların yardımıyla çözülecek

  • Arabuluculuk nedir? 

Arabuluculuk, aralarında davaya konu olmuş ve olabilecek bir uyuşmazlık olan kişilerin uyuşmazlıklarını bir arabulucu eşliğinde karşılıklı olarak müzakere ederek çözüme kavuşturmaya çalıştıkları bir süreçtir. Arabulucular, tarafların iletişimini kolaylaştırarak onları masada tutan bazı sistematik yöntemler uygular. Tarafların kendi çözümlerini kendilerinin bulmalarına yardımcı olur. Bunu yaparken arabulucu konuyu çözümleyen bir karar vermez taraflara çözüm seçeneği sunmaz. Arabulucunun tarafsız ve bağımsız bir kişi olması gerekir. Arabulucunun taraflardan birisiyle ciddi bir bağı olması halinde arabuluculuk yapmaması gerekir.

Arabuluculuğun en önemli özelliği isteğe bağlı olmasıdır. Kişiler isterlerse hiç arabuluculuğa başvurmadan dava da açabilirler. Yine arabuluculuğa başvuranların bu süreci her an sonlandırma hakları vardır. Taraflar başladıkları arabuluculuğu bitirmeye zorlanamazlar. Arabulucu, önüne gelen tarafların eşitliğini gözetmek zorundadır. Bunu onlara eşit zaman ayırarak, eşit söz vererek ve sürece eşit katılmalarını sağlayarak yapar. Arabulucu taraflarla birlikte veya özel olarak görüşebilir.

Arabuluculukta konuşulanlar ve ibraz edilen belgeler taraflar aksini istemedikçe gizlidir. Bu gizliliğe arabulucular, sorunun tarafları, avukatları ve yanlarında gelen kişilerin uyması gerekir. Gizli bilgi ve belgeleri açıklayanlar altı aya kadar hapis cezası alabilir.

  • Arabuluculuk hangi ülkelerde uygulanıyor?

Arabuluculuk, başta ABD ve İngiltere olmak üzere Almanya, Fransa, İtalya, Avusturya, Hollanda, Danimarka, Polonya, Macaristan, Portekiz, Romanya, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Litvanya gibi Avrupa Birliği ülkeleri ve Avusturalya, Singapur, Hong Kong, Güney Kore gibi uzak doğu ülkelerinde sıklıkla uygulanmaktadır.

  • Türkiye’deki işleyişi nasıl olacak?

Türkiye’de arabuluculuğu sadece Adalet Bakanlığı arabuluculuk siciline kayıtlı arabulucular yapabilecek. Arabulucular Bakanlıkça lisanslanan eğitim kurumlarından teorik ve pratik en az kırk sekiz saat eğitim alacak. Türkiye’de arabulucular sicil ve denetim bakımından Adalet Bakanlığı’na bağlı olacak. Arabulucular tarafsız davranmazlarsa, gizliliği ihlal ederlerse şikâyet edilebilecek. Şikâyetleri Bakanlık bünyesindeki arabuluculuk kurulu karara bağlayacak. Arabulucular her yıl aidat ödeyecekler. Arabuluculuk mesleğini yapanlar her yıl sekiz saat yenileme eğitimi almak zorunda olacaklar.

Türkiye’de arabuluculuğa dava açılmadan önce ya da dava sırasında başvurulabilecek.  Dava öncesi arabuluculukta taraflar anlaşmaya varırlarsa artık davaya gerek kalmayacak. Taraflar aralarındaki sorunlardan bir kısmını arabuluculukta çözemezlerse o kısımla ilgili dava açma hakları devam edecek. Dava açıldıktan sonra hâkimler tarafları arabuluculuk hakkında bilgilendirecekler. Taraflar arabuluculuğa gitmek isterlerse hâkim duruşmayı en çok iki kez üç aya kadar erteleyebilecek. Taraflar anlaşırlarsa mahkeme davayı görmeyi bırakacak ve artık tarafların anlaştıkları metin geçerli olacak. Anlaşamazlarsa dava kaldığı yerden devam edecek ve olay hakkında mahkeme karar verecek. Anlaşma halinde yapılacak protokol, taraflar ve arabulucu tarafından imzalanacak. İstenirse anlaşmaya ilgili mahkemeden “icra edilebilirlik şerhi” alınacak. Böylece arabulucu önünde anlaştığı halde buna uymayanlar hakkındaki icra işlemleri itirazsız ve hızlı olabilecek.

Taraflar arabulucunun ücretini ve masraflarını eşit ödeyecekler. Uyuşmazlığın parayla ölçülebilmesi halinde örneğin 25.000 TL’lık bir olayda taraflar arabulucuya %6 ücret ödeyecekler. Ücret tarifesine göre uyuşmazlığa konu miktar arttıkça bu oran düşecektir. Para ile ölçülemeyen olaylarda ise arabulucunun ücreti saat ücreti olarak ödenecek. Bu ücret olaya ve taraf sayısına göre saati 45 ila 240 TL arasında olabilecek. Arabulucu ile tarifenin altında ücret sözleşmesi yapılamayacak.

  • Hangi uyuşmazlıklarda arabulucuya gidilebilecek?

Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’na göre arabuluculuğa ancak tarafların sulh olabileceği, hakkından vazgeçmesi ve iddiaları kabul etmesinin mümkün olduğu ve bir mahkeme kararının gerekmediği hallerde başvurulabilecek. Örneğin tarafların boşanabilmesi ve çocuğun velayeti için mutlaka bir mahkeme kararı gerektiğinden taraflar bu gibi konuları arabulucuya götüremeyecekler. Yine uyuşmazlık aile içi şiddetten kaynaklanıyor ve Ceza Muhakemesi Kanunu’nda uzlaşma kapsamında sayılan suçlardan değilse o olay arabuluculuğa uygun olmayacak. Yani örneğin eşlerin birbirlerine şiddet uygulamaları, silahla yaralama, ölüme neden olan suçlar sonucunda istenen tazminatlar için arabulucuya gidilemeyecek.

Fakat bütün kredi sözleşmeleri, alım satım sözleşmeleri, tüketici uyuşmazlıkları, eser sözleşmeleri, kira uyuşmazlıkları, işçi alacakları, deniz ticareti ve sigorta uyuşmazlıkları, marka-patent uyuşmazlıkları, boşanmadan sonraki mal paylaşım uyuşmazlıkları, taksirle yaralama, silahsız kasten yaralama, hakaret, tehdit, konut dokunulmazlığının ihlali ticari sırrın açıklanması gibi şikâyete bağlı suçların işlenmesi nedeniyle istenecek tazminatlarda arabulucuya gidilebilecek.

  • Arabuluculuğun faydaları nelerdir?

İlişkileri korur

Arabuluculuk temelinde dostane bir çözüm yolu olduğundan var olan ilişkilerin kötüye gitmesini engeller ve bozulmuş ilişkilerin düzelmesini sağlar. Arabuluculukta taraflar iletişimi sürdürdüklerinden isteklerine uygun ortak bir çözüm bulma şansları yüksektir.

Çabuk çözüm sağlar

Davaya konu olaylar mahkeme tarafından ortalama en erken sekiz ayda ortalama olarak dört yılda çözülürken arabuluculukta sonuca üç saat ila bir haftalık sürelerde ulaşılabilir. Bu nedenle yaşanan uyuşmazlığın kısa sürede çözülmesini arabuluculuğu seçebilirler.

Düşük maliyetlidir

Dava sırasında yapılması gereken masraflar, avukatlık ücretleri ve hakkın geç alınması karşısında arabuluculuk makul ücretlerle çözüme ulaşmayı sağlar.

Gizlidir

Arabulurcukta ileri sürülen görüşler, belgeler, teklifler ve ikrarlar gizlidir. Bu nedenle taraflar çekinmeden her konuyu masaya yatırabilirler. Bu nedenle kamuoyuna yansımasından çekinilen konularda arabuluculuk tercih edilebilir.

Kontrol taraflardadır

Arabuluculukta sadece tarafların mutabık kaldığı konularda anlaşma yapılır. Taraflar arabuluculuktan her an vazgeçebilirler. Kimse istemediği bir anlaşmayı imzalamaya zorlanamaz.

  • Avukatların dışında başka meslekten bireylerin arabuluculuk yapabilmeleri mümkün mü?

Türkiye’de arabulucu olabilmek için Türk vatandaşı olmak, mesleğinde en az beş yıllık kıdeme sahip hukuk fakültesi mezunu olmak, tam ehliyetli olmak, kasten işlenmiş bir suçtan mahkûm olmamak, arabuluculuk eğitimini tamamlamak ve Bakanlıkça yapılan yazılı ve uygulamalı sınavda başarılı olmak gerekir. Görüldüğü gibi hukuk fakültesi mezunu olmayanlar arabuluculuk yapamazlar. Sadece beş yıllık mesleki tecrübeye sahip hukuk fakültesi mezunları arabuluculuk yapabilirler. Hukuk fakültesi mezunları, örneğin müfettiş, uzman, avukat, hâkim, savcı olabileceklerinden bu gibi mesleklerde beş yıllık tecrübe kazananlar arabuluculuk eğitimi alabilir ve sınava başvurabilirler.

  • Türkiye’de sicile kayıtlı arabulucu sayısı 900’ü aştı

Türkiye’de arabuluculara bir sayı sınırlaması getirilmedi. Adalet Bakanlığı tarafından yapılan ilk sınava yaklaşık 1.600 kişi girdi ve bunlardan sadece %10’u başarısız oldu. İkinci arabuluculuk sınavına ise yine 1.600 civarında aday başvurdu. Başvurular bu hızla devam ederse Türkiye’de 2014 yılı sonunda 6.000 civarı arabulucunun görev yapması beklenmekte. Bugüne kadar ilk sınavı kazananlardan 434 adayın başvurusu kabul edilerek Bakanlık siciline kayıtları yapıldı.

Son arama kelimeleri:

  • arabuluculuk hangi konularda
  • arabulucu avukat

Facebook yorumları

adet yorum

Powered by Facebook Comments

Avukat, Arabulucu Şamil Demir (LL.M, MCIArb) 1976 Yılında Ankara’ da doğmuştur. 1997 yılında Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesinden, 2011 yılında Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk yüksek lisans programından mezun olmuştur. 1998 yılından bu yana Ankara Barosuna kayıtlı olarak serbest avukatlık yapmaktadır. 14.11.2013 tarihinden bu yana Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Siciline kayıtlı arabulucudur. İngilizce bilmektedir. Evli, bir çocuk babasıdır. Şamil Demir, şu kurumlara üye ve akreditedir: - Ankara Barosu (Sicil No: 13560) Türkiye Barolar Birliği (Sicil No: 43868) - Adalet Bakanlığı HİGM Arabuluculuk Daire Başkanlığı (Sicil No: 0002) - Alternatif Uyuşmazlık Çözümleri Derneği (Başkan) - Chartered Institute of Arbitrators (MCIArb, Mediator Member: 36195) - International Mediation Institute, Certified Mediator Mediators Beyond - Borders International, Member World Mediation Organization, Fellow

“Uyuşmazlıklar arabulucuların yardımıyla çözülecek” hakkında 3 yorum var

  1. Şimdi bem hiç bir neden yokken işten çıkarıldım 2 sene çalıştım hemen hemen arabuluculuk sizinle iritibata geçecektir yazmış mesaj da ben bu durumda her hangi bir ücret verecek miyim ?

  2. Anlaşırsanız %3’er ödeyeceksiniz. Anlaşamazsanız, ücret ödemeyeceksiniz.

  3. İşçi kendi isteğiyle işten çıktı herhangi bir hakkı varmı işverenden

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir