Hükümetin piyasaları rahatlatma tedbileri kapsamında ilginç bir kanun değişikliği yapıldı. Hukukçulara hukuk fakültesi sıralarında yüzlerce kere tekrar edilerek öğretilen, “çekte vade olmaz, ibrazında ödenir” kuralı geçici olarak askıya alındı. Böylece ülkemizde bono gibi vadeli bir ödeme aracı olarak kullanılan çeklerin bu kullanımı kanunlaştırılarak, çeklerin 31.12.2009 tarihine kadar, -vade olarak anlaşılan- keşide tarihinden önce ibrazı “geçersiz” kılındı. Yani elinde ileri tarihe keşide edilmiş bir çek olan vatandaş, bunu bankaya ibraz ettiğinde karşılığını tahsil edemeyecek ve bu çekler o anda kaşılığı yoksa, karşılıksız olduğuna dair şerh verilemeyecek.
Bu düzenlemeyle sakat oluşmuş bir teamülün korunmaya ve çeklerin gününden önce yazılmasının önüne geçilmeye çalışıldığı, böylece ticaretteki sıkışıklığın önüne geçilmeye çalışıldığı açıktır. Ancak bu durum alacaklıların çek alırken dikkate aldığı, ibrazında karşılığını alabilme güvencesini ortadan kaldırılmış bulunmaktadır. Ticari hayatımızdaki bu sıkıntılı dönemde, borçlusunun zor duruma düştüğünü ve alacağını çekin gününü beklerse alamayacağını anlayan alacaklının hareket alanı daraltılarak, yeni bir ödemeden kaçma ve kaçınma imkanı yaratılmıştır.
Sessiz sedasız getirilen bu düzenleme uygulamada da birçok karışıklığa ve aksamaya neden olacaktır. En başta çeki ibraz eden hamil ile bankalar karşı karşıya getirilerek, ticari hayatta gereksiz bir sürtüşme ve güvensizlik ortamı yaratılmış olacaktır. Kanunun uygulanmasından haberi olmayan memurların karşılıksız olarak arkalarını yazdıkları çekler, icra takibine konu olduğunda, borçlu borca itiraz ederek takibi durdurabilecektir. Geçersiz bir şekilde yazılmış olan bu çekler, kambiyo senedi özelliği taşımadığından birçok itiraza konu olabilecektir. Ayrıca bu çekler hakkında karşılıksız çek keşide etme suçu da oluşmayacağından savcılıklarca takipsizlik karları verilmesi söz konusu olacaktır. Bu durum mahkemeleri 2009 yılı sonuna kadar oldukça meşgul edeceğe benzemektedir.
Düzenleme 18.02.2009 tarihinde kabul edilen ve torba yasa olarak tabir edilen, 5838 sayılı, “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ‘un” 18. maddesiyle, Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması (!) Hakkındaki Kanuna eklenen geçici 2. madde ile getirilmiştir:
MADDE 18- 19/3/1985 tarihli ve 3167 sayılı Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. “GEÇİCİ MADDE 2- 31/12/2009 tarihine kadar, üzerinde yazılı keşide tarihinden önce çekin ödenmek için muhatap bankaya ibrazı geçersizdir.”
İlginizi çekebilir:
Facebook yorumları
Powered by Facebook Comments
Bir cevap yazın